Παλαιστίνη: Χαμάς, Φατάχ, PLO, Χεζμπολάχ, Τζιχάντ… Ποιος είναι ποιος;

Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας στο Ισραήλ ανέδειξε μια πληθώρα ονομάτων οργανώσεων: Χαμάς, Φατάχ, PLO, Χεζμπολάχ, Τζιχάντ.

Αυτές οι οργανώσεις, με κατά περίπτωση ένοπλες οργανώσεις στην τάξη τους, δρούνε στην γεωγραφική περιοχή με διαφορετικούς στόχους, πίστη, συμμαχίες και εχθρούς που είναι δύσκολο στους πολίτες να καταλάβουν, ποιος είναι ποιος;

Αναγνωρισμένες οντότητες είναι το κράτος του Ισραήλ και η Εθνική Παλαιστινιακή Αρχή που λέγεται για λόγους συντομίας Παλαιστινιακή Αρχή.

Φατάχ

Το πλήρες όνομα είναι Harakat al-Tahrir al-watani al-Filastini, που σημαίνει “Παλαιστινιακό Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα” (Palestinian National Liberation Movement). Από αυτό δημιουργήθηκε το ανεστραμμένο και αντίστροφο αρκτικόλεξο Fath που γενικά αποδίδεται στα αγγλικά ως “Fatah” (Φατάχ). Φατάχ, ως λέξη σημαίνει “άνοιγμα”, “κατάκτηση” ή “νίκη”.

Η Φατάχ είναι το κύριο κόμμα εντός της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO: Palestine Liberation Organization), της οποίας ιδρυτής και ιστορικός ηγέτης ήταν ο Γιάσερ Αραφάτ.

Ο σημερινός γενικός γραμματέας της Φατάχ, Μαχμούντ Αμπάς, είναι πρόεδρος της Εθνικής Παλαιστινιακής Αρχής που κυβερνά την Δυτική Όχθη και είναι ο διεθνώς αναγνωρισμένος συνομιλητής της Παλαιστίνης.

Η Φατάχ, το 1988, αφαιρέθηκε από τον κατάλογο των Ηνωμένων Πολιτειών με τις τρομοκρατικές οργανώσεις αφού αποκήρυξε την τρομοκρατία. Η Φατάχ αναγνώρισε τις Συμφωνίες του Όσλο του 1993 και επικρίθηκε σκληρά από την Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές φατρίες για αυτή την απόφαση.

Στις εκλογές του 2006 για το Παλαιστινιακό Νομοθετικό Συμβούλιο, η Φατάχ έχασε την πλειοψηφία από την Χαμάς. Από το 2007, Φατάχ και Χαμάς είναι σε σύγκρουση και από τότε η Χαμάς είναι η κυρίαρχη παλαιστινιακή δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας.

Χαμάς

Το πλήρες όνομα είναι Harakah al-Muqawamah al-Islamiyyah, που σημαίνει “Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης“. Από αυτό δημιουργήθηκε το αρκτικόλεξο HMS το οποίο αργότερα αποτυπώθηκε στο Σύμφωνο της Χαμάς από την αραβική λέξη hamas που σημαίνει «ζήλος», «δύναμη» ή «ανδρεία».

Η Χαμάς είναι σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση που επιδιώκει να ιδρύσει ένα Ισλαμικό Κράτος στην Παλαιστίνη και είναι ριζικά αντίθετη στην αναγνώριση του Ισραήλ.

Θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από τη συντριπτική πλειοψηφία των δυτικών χωρών και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ορισμένα κράτη όπως η Τουρκία, το Ιράν, το Κατάρ τη θεωρούν κύριο συνομιλητή για το Παλαιστινιακό ζήτημα. Η ένοπλη πτέρυγα της ομάδας είναι οι Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ.

Ισλαμική Τζιχάντ

Η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ ιδρύθηκε το 1981 και θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Ενώ η Ισλαμική Τζιχάντ ασκεί έντονη κριτική στην Παλαιστινιακή Αρχή και τις πολιτικές της, δεν συμμετέχει στην πολιτική και περιορίζει τον ρόλο της στη στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ισραήλ.

Η Ισλαμική Τζιχάντ ζητεί την καταστροφή του κράτους του Ισραήλ και απορρίπτει τις Συμφωνίες του Όσλο και τη λύση των δύο κρατών και θέλει να ιδρύσει ένα Παλαιστινιακό Ισλαμικό Κράτος σε όλη την επικράτεια.

Θεωρείται από αρκετούς αναλυτές ως η πιο ριζοσπαστική ομάδα και αντίθετη σε κάθε είδους διάλογο με το Ισραήλ. Δραστηριοποιείται στη Λωρίδα της Γάζας, στη Δυτική Όχθη και σε παλαιστινιακούς προσφυγικούς καταυλισμούς στον Λίβανο. Η ένοπλη πτέρυγα της ομάδας είναι οι Ταξιαρχίες Αλ Καντς.

PFLP

Στο σημείο αυτό, με αφορμή σημαία που είδαμε στις πρόσφατες διαδηλώσεις στην Αθήνα, θα αναφερθούμε και στο Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP: Popular Front for the Liberation of Palestine) το οποίο είναι η δεύτερη μεγαλύτερη φατρία και η κύρια δύναμη αντιπολίτευσης της Φατάχ εντός της PLO.

Το PFLP, που αυτοχαρακτηρίζεται ως επαναστατική σοσιαλιστική ομάδα, ιδρύθηκε το 1967 και βρίσκεται σε παρακμή από τη δεκαετία του 1980 μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία ήταν ο κύριος ευεργέτης της. Το PFLP αντιτίθεται στη λύση δύο κρατών και αντ’ αυτού ζητά τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους σε όλη την ιστορική Παλαιστίνη μέσω ένοπλων αγώνων. Τόσο η πολιτική όσο και η στρατιωτική της πτέρυγα αναφέρονται ως τρομοκρατικές οργανώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η ένοπλη στρατιωτική πτέρυγα της ομάδας, γνωστή ως Ταξιαρχίες Αμπού Αλί Μουσταφά, είναι ιδιαίτερα ενεργή στη Γάζα, όπου έχει πολεμήσει εναντίον του Ισραήλ μαζί με την Χαμάς και την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ.

Χεζμπολάχ

Χεζμπολάχ ή Χεζμπολά (Hezbollah) σημαίνει στα αραβικά “κόμμα του Θεού”. Η Χεζμπολάχ είναι ένα λιβανέζικο σιιτικό ισλαμιστικό κόμμα, που εμφανίστηκε μετά την ισραηλινή εισβολή στον Λίβανο τη δεκαετία του 1980. Εμπνευσμένο από την Ιρανική Ισλαμική Επανάσταση του Αγιατολάχ Χομεϊνί και, από την έναρξή της, θεωρείται ο κύριος υποκατάστατος πράκτορας του Ιράν.

Η Χεζμπολάχ συμμετέχει στην κυβέρνηση του Λίβανου και διαθέτει ένοπλη πτέρυγα πλήρως οργανωμένη που διαθέτει και υπηρεσία πληροφοριών. Είτε ολόκληρη η οργάνωση είτε μόνο η στρατιωτική της πτέρυγα έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πολλές χώρες του κόσμου, και από το 2017, επίσης από τα περισσότερα κράτη μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, με δύο εξαιρέσεις -τον ​​Λίβανο, όπου η Χεζμπολάχ είναι ένα από τα πιο ισχυρά πολιτικά κόμματα της χώρας και το Ιράκ. Η Ρωσία δεν βλέπει τη Χεζμπολάχ ως “τρομοκρατική οργάνωση” αλλά ως “νόμιμη κοινωνικοπολιτική δύναμη”.

Η σύγκρουσή της με το Ισραήλ πηγάζει από την υποστήριξή της στη Χαμάς για την παλαιστινιακή υπόθεση όσο και από το συμφέρον του Ιράν να αποσταθεροποιήσει το Ισραήλ.

Σημαντικό λόγο στο ισραηλο-παλαιστινιακό έχουν και οι Ισραηλινοί έποικοι. Οι Ισραηλινοί έποικοι είναι μια από τις κύριες αιτίες αστάθειας στην περιοχή, με τον ΟΗΕ να αναφέρει ότι οι δραστηριότητές τους είναι “η μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη”.

Θρησκευόμενοι και υπερσιωνιστές, υπερασπίζονται ότι όλο το έδαφος μεταξύ της Μεσογείου και του Ιορδάνη ποταμού είναι εβραϊκό και οι Παλαιστίνιοι πρέπει να εκδιωχθούν. Οι αποικίες είναι παράνομες βάσει του διεθνούς δικαίου και μερικές φορές ακόμη και βάσει του νόμου του κράτους του Ισραήλ, αλλά η ανάπτυξή τους δεν έχει σταματήσει.

Εν κατακλείδι, το ανίσχυρο καθεστώς της Παλαιστινιακής Αρχής ανοίγει την πόρτα σε διάφορες οντότητες να καταλάβουν εν μέρει θέσεις εξουσίας, ενώ η βία Εβραίων εποίκων στην επικράτεια της Δυτικής Όχθης είναι επίσης ένας από τους κύριους λόγους αστάθειας.

Ποια είναι η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα παγίως τάσσεται υπέρ του αναφαίρετου δικαιώματος των Παλαιστινίων σε μια εθνική εστία εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του 1967, ενώ παράλληλα, υποστηρίζει το αναφαίρετο δικαίωμα του Ισραήλ να συνυπάρχει με ασφάλεια με τους γείτονές του.

Ως εκ τούτου, η Ελλάδα τάσσεται υπέρ μίας συνολικής λύσης στη βάση των δύο κρατών, ως η μόνη η οποία απαντά ικανοποιητικά στο διαχρονικό αίτημα του Ισραήλ για ασφάλεια και των Παλαιστινίων για κράτος.

• Εάν θέλετε να διαβάσετε στην Wikipedia για τις οργανώσεις επιλέξετε την αγγλική έκδοση και όχι την ελληνική διότι δεν είναι ενημερωμένη.
• Ο κατάλογος (λίστα) με τα πρόσωπα, τις ομάδες και τις οντότητες που έχουν χαρακτηριστεί από των Ευρωπαϊκή Ένωση ως τρομοκράτες είναι διαθέσιμη εδώ.