Η σημαία του Πολυτεχνείου και η ιστορία της.
Σκοπός της ανάρτησης δεν είναι η ανάλυση των γεγονότων της περιόδου πχ οι νεκροί του Πολυτεχνείου, πάρα μόνο η σημαία του Πολυτεχνείου και η ιστορία της.
Είναι η σημαία η “σημαία που δέσποζε στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου” ή μια σημαία που βρισκόταν στο Πολυτεχνείο το 1973; Ή μια σημαία που “κατασκευάστηκε” για να αποτελέσει σύμβολο του εορτασμού του Πολυτεχνείου;
Για όλα τα παραπάνω θα παραθέσουμε στοιχεία (φωτογραφίες, βίντεο, διηγήσεις) από το διαδίκτυο, θα δημιουργήσουμε ερωτήματα και θα προσπαθήσουμε να τα απαντήσουμε. Αρχικά δείτε το βίντεο το οποίο περιέχει βίντεο στα οποία θα αναφερθούμε.
Το ασπρόμαυρο βίντεο έγινε έγχρωμο από την ΑΜΥΝΑ.
Η ιστορία της σημαίας του Πολυτεχνείου
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου 1973 με κατάληψη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών. Στις 3 π.μ. της 17ης Νοεμβρίου άρμα μάχης ΑΜΧ-30 (αριθμός 84337) γκρέμισε την κεντρική πύλη. Η πτώση της πύλης ακολουθήθηκε από την είσοδο μονάδας των ΛΟΚ (Λόχος Ορεινών Καταδρομών) που οδήγησαν τους φοιτητές, χωρίς βία, έξω από το Πολυτεχνείο, μέσω της πύλης της οδού Στουρνάρη. Κάποιοι από τους ΛΟΚατζήδες, σε ορισμένες περιπτώσεις επενέβησαν εναντίον των αστυνομικών που βιαιοπραγούσαν στους φοιτητές.
Την επομένη της εισβολής του άρματος μάχης στο Πολυτεχνείο κάποιοι βρήκαν μία -σύμφωνα με τις διηγήσεις- ματωμένη σημαία και τη φυγάδευσαν στα γραφεία της εφημερίδας “Βραδυνή” στην Ομόνοια.
Η σημαία του Πολυτεχνείου κατά μία εκδοχή βρέθηκε κάτω από τις ερπύστριες του τανκς που εισήλθε στο Πολυτεχνείο και κατά μία δεύτερη κάπου -αόριστα- στον χώρο. Και στις 2 περιπτώσεις αναφέρεται ότι η σημαία ήταν ματωμένη.
Σύμφωνα με ΤΑ ΝΕΑ, “η ελληνική σημαία του Πολυτεχνείου είναι αυτή που δέσποζε στην κεντρική πύλη του ιδρύματος και που κατέπεσε μετά την εισβολή του τανκ. Το αίμα πάνω της ήταν εκ των τραυματισμένων διαδηλωτών.” Σύμφωνα με τον Δημήτρη Χατζησωκράτη και τα όσα είχε πει στην Καθημερινή: “Η σημαία ματώθηκε με την εισβολή του τανκ. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο”.
Μέχρι σήμερα, είναι άγνωστοι αυτοί που την βρήκαν και την παρέδωσαν στα γραφεία της εφημερίδας «Βραδυνή» και συγκεκριμένα στον εκδότη της, Τζώρτζη Αθανασιάδη.
Σύμφωνα με τον Δημήτρη Αλεξιάδη, ο ίδιος έκρυβε τη σημαία μετά τα γεγονότα: “Όταν επανήλθε ο στρατιωτικός νόμος ξανά μετά τα γεγονότα οι φοιτητές ήρθαν στη Βραδυνή και παρέδωσαν τη σημαία στον αρχισυντάκτη Σ.Σαραντάκο και στη συνέχεια ο αρχισυντάκτης μου την παρέδωσε με εντολή να την κρύψω οπουδήποτε για κάποιες μέρες και αυτό έκανα”. Σημειώνεται ότι ο Τζώρτζης Αθανασιάδης, δεν αποκάλυψε ποτέ πώς την απέκτησε.
Η σημαία του Πολυτεχνείου στη συνέχεια, φυλάχτηκε από την Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος (ΕΦΕΕ). Στην πορεία της 2ης επετείου του Πολυτεχνείου, τον Νοέμβριο του 1975, τη σημαία κρατούσαν ο πρόεδρος ΕΦΕΕ Γιώργος Σταματάκης (ΚΝΕ) και οι Στέφανος Τζουμάκας, ο Χρύσανθος Λαζαρίδης (ΚΚΕ Εσωτερικού) και ο τότε πρόεδρος της ΕΣΕΕ (των σπουδαστών ΚΑΤΕΕ, μετέπειτα ΤΕΙ).
Το 1976 η σημαία πέρασε στα χέρια του Τζουμάκα (ΠΑΣΠ), προέδρου στην ΕΦΕΕ. Από τον Τζουμάκα η σημαία πέρασε το 1978 στον Παπουτσή, ο οποίος παρέμεινε πρόεδρος της ΕΦΕΕ ως το 1980.
Την περίοδο που ακολουθεί η Φοιτητική Ένωση παύει ουσιαστικά να υπάρχει, καθώς ήταν αδύνατη η συμφωνία ανάδειξης Κεντρικού Συμβουλίου.
Το 1980 η σημαία πέρασε από τον Παπουτσή στα χέρια του Φώτη Χατζημιχάλη, ο οποίος με τη σειρά του την παρέδωσε το 1982 στα χέρια του Γιάννη Τσαμουργκέλη. Ο Γιάννης Τσαμουργκέλης δήλωσε: “Όλα αυτά τα χρόνια τόλμησα μόνο μία φορά να την ξεδιπλώσω πάνω στο κρεβάτι μου για να ελέγξω μήπως και έχει φθορές από την υγρασία.”
Από το 1982 η σημαία έπαψε να βρίσκεται στα γραφεία της ΕΦΕΕ στην οδό Ιπποκράτους και άρχισε να φυλάσσεται στα σπίτια στελεχών της ΠΑΣΠ. Το 1987 ο Τσαμουργκέλης παρέδωσε τη σημαία στον Βασίλη Τόγια. Το 1996 η σημαία φυγαδεύεται μετά την πορεία.
Μέχρι και το 2004 η σημαία φυλάσσεται από μέλη της ΠΑΣΠ, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες την περίοδο 2004-2008 βρισκόταν στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Το 2008 ο τότε γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Ραγκούσης, την παρέδωσε και πάλι στην ΠΑΣΠ.
Το 2008 ο τότε πρύτανης του Μετσοβείου Πολυτεχνείου, Κώστας Μουτζούρης, ζήτησε επισήμως να παραδοθεί η σημαία στο ίδρυμα, ώστε να εκτεθεί στο ευρύ κοινό. Όμως, η αντίδραση της ΠΑΣΠ ήταν αρνητική.
Το 2019 ξεσπά “πόλεμος” μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ για το πού βρίσκεται η σημαία του Πολυτεχνείου και ποιος πρέπει να είναι ο “ιδιοκτήτης” της
Στις 17 Νοεμβρίου 2020 μέλη της ΠΑΣΠ ξεδίπλωσαν την σημαία του Πολυτεχνείου, μπροστά στο μνημείο του Παύλου Φύσσα, στο Κερατσίνι.
Σήμερα είναι άγνωστο που, από ποιον και κάτω από ποιες συνθήκες συντήρησης φυλάσσεται. Τονίζεται ότι η ηλικία της σημαίας είναι τουλάχιστον 50 ετών (50 έτη, σήμερα 2023 από το 1973, συν πόσα έτη από την κατασκευή της).
Το πλύσιμο για καθαρισμό
Σύμφωνα με πληροφορίες, η σημαία του Πολυτεχνείου πλύθηκε στο πλυντήριο, άγνωστο πότε, από την μητέρα ενός φοιτητή και μετέπειτα στελέχους -άγνωστο ποιου- όταν την ανακάλυψε κρυμμένη σε ένα μπαούλο ερχόμενη στην Αθήνα για να δει τι κάνει ο γιος της και να του συγυρίσει την γκαρσονιέρα στην οποία έμενε.
Έχοντας παραθέσει τα γνωστά στοιχεία, παρακάτω θα παραθέσουμε φωτογραφικό υλικό της εποχής και θα το αντιπαραθέσουμε με πρόσφατες εικόνες. Θα παρατηρήσουμε, ένα νέο σημάδι στη σημαία του Πολυτεχνείου.
Η πύλη του Πολυτεχνείου και οι σημαίες
Στην πύλη του Πολυτεχνείου, υπήρχε συγκεντρωμένο πλήθος, πολίτες και φοιτητές/τριες. Στα πλάνα της εποχής διακρίνεται μία μεγάλη σημαία σε ιστό ο οποίος είναι στερεωμένος στην σιδερένια πόρτα.
Κάποιος θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει ως “σημαία του Πολυτεχνείου”. Εκατέρωθεν της πύλης υπάρχουν επίσης ελληνικές σημαίες.
Οι άνδρες των ΛΟΚ και η σημαία
Το άρμα μάχης ρίχνει την σιδερένια πόρτα και συνθλίβει το όχημα (αριθμός κυκλοφορίας 204602) που βρισκόταν πίσω από αυτήν. Άνδρες των ΛΟΚ εισέρχονται στον χώρο και εντοπίζουν μια μεγάλη σημαία μέσα στην σιδερένια μάζα αυτοκινήτου – πόρτας.
Στις παρακάτω φωτογραφίες, η είσοδος του Πολυτεχνείου την επόμενη ημέρα.
Η σημαία του Πολυτεχνείου στον 2ο εορτασμό
Στον 2ο εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου, σε κατάλληλο χώρο μέσα σε αυτό, εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα και μια σημαία η οποία έχει κηλίδες αίματος. Αυτή είναι η σημαία που συμμετέχει στην ετήσια πορεία.
Τονίζεται, η ύπαρξη ενημερωτικής πινακίδας που αναγράφει “η σημαία της πύλης”.
Η σημαία του Πολυτεχνείου στους εορτασμούς στην πάροδο του χρόνου
Παρακάτω μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από τους εορτασμούς για την επέτειο του Πολυτεχνείου στην πάροδο του χρόνου:
Η σημαία του Πολυτεχνείου τότε και σήμερα
Στις 2 προηγούμενες εικόνες (2019, 2020) υπάρχει μια οφθαλμοφανής διαφορά σε σχέση με τις φωτογραφίες του 1975 και 1981. Στην πρώτη λευκή λωρίδα της σημαίας, μία κηλίδα/στάμπα, αν όχι εμφανίστηκε, μεγάλωσε.
Πέραν αυτού, η απόχρωση του σημαδιού είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες κηλίδες και μάλιστα πιο έντονη.
Παρακάτω η σύγκριση των εικόνων του 1981, 2019 και 2020 με αυτήν του 1975. Η ασπρόμαυρη εικόνα είναι του 1975 (2ος εορτασμός).
Να έφταιγε το πλύσιμο; Ένα ερώτημα, που πρέπει να απαντηθεί από την επιστήμη, πριν χαθεί, είναι: στη σημαία το αίμα είναι ανθρώπινο ή όχι; Τί είναι η νέα κηλίδα;
Τελικά, οι αγώνες χρειάζονται σύμβολα;