Τι συμβαίνει όταν πεθάνει ο Πάπας; Όλη η διαδικασία από την κήρυξη του θανάτου, την περίοδο πένθους, μέχρι το Κονκλάβιο και την εκλογή του νέου Πάπα.
Ο Πάπας Φραγκίσκος, 266ος Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας, πέθανε σήμερα Δευτέρα του Πάσχα, 21 Απριλίου 2025, σε ηλικία 88 ετών, μετά από 12 χρόνια ως πνευματικός ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Μετά τον θάνατο, ο Camerlengo (Καμερλίνoς ή Καμεράριος) της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας ελέγχει τον παλμό του Πάπα και δηλώνει «Vere Papa mortuus est» (Πραγματικά ο Πάπας πέθανε), κηρύσσοντας το τέλος της παπικής διακυβέρνησης. Ο Καμερλίνoς επιβεβαιώνει επισήμως τον θάνατο και ανακοινώνει το γεγονός, ξεκινώντας την περίοδο sede vacante (κενή Έδρα).
“Στις 7:35 σήμερα το πρωί ο Επίσκοπος Ρώμης Φραγκίσκος επέστρεψε στο σπίτι του Πατέρα. Όλη του η ζωή ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία του Κυρίου και της εκκλησίας Του”, ανακοίνωσε ο Καρδινάλιος Kevin Joseph Farrell, Camerlengo της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, χωρίς να ανακοινώσει την αιτία θανάτου του Πάπα Φραγκίσκου.
Η περίοδος πένθους, η διοίκηση και η κηδεία του Πάπα
Κατά την sede vacante, η Εκκλησία διοικείται από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων, αλλά απαγορεύεται η λήψη σημαντικών αποφάσεων ή η έκδοση νέων διατάξεων, σύμφωνα με το δίκαιο της Καθολικής Εκκλησίας
Ακολουθούν εννέα ημέρες πένθους (τα Novemdiales), κατά τις οποίες τελούνται ειδικές λειτουργίες, και συνήθως εντός 4–6 ημερών τελείται η κηδεία στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Η διαδικασία του Κονκλαβίου
Στη συνέχεια, οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών συγκεντρώνονται σε προκαταρκτικές «Γενικές Συνελεύσεις» και, μετά από 15–20 ημέρες, εισέρχονται στο Κονκλάβιο της Καπέλας Σιστίνας υπό αυστηρή απομόνωση. Απαγορεύεται η επικοινωνία με τον έξω κόσμο και όλοι δίνουν όρκο σιωπής και μυστικότητας.
Στη μυστική ψηφοφορία για την εκλογή του νέου Πάπα, καθένας ρίχνει γραπτό ψηφοδέλτιο σε ειδικό δοχείο. Για την εκλογή απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων των ψηφισάντων.
Η εκλογή του νέου Πάπα και ο λευκός καπνός
Μετά κάθε γύρο ψηφοφορίας καίγονται τα ψηφοδέλτια. Ο μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν επετεύχθη πλειοψηφία (σιωπηλή συνέχιση), ο λευκός καπνός σημαίνει ότι εκλέχθηκε νέος Πάπας. Μόλις συγκεντρωθεί η πλειοψηφία, ο νεοεκλεγείς δέχεται την εκλογή και επιλέγει όνομα.
Ο Καρδινάλιος Πρέσβυς διακηρύσσει: «Έχουμε έναν Πάπα — τον Επιφανέστατο και Σεβασμιώτατο Κύριο, Κύριο [Όνομα], Καρδινάλιο [Χ] της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας, ο οποίος έδωσε στον εαυτό του ένα όνομα [Νέο Όνομα]» (“Habemus Papam — Eminentissimum ac Reverendissimum Dominum, Dominum [Όνομα], Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalem [X], qui sibi nomen imposuit [Νέο Όνομα]”).
Αμέσως ξεκινά η διακυβέρνηση του νέου Ποντίφηκα, ο οποίος χρίζει Βασιλείας (Papal inauguration) και δίνει την πρώτη του ευλογία Urbi et Orbi.
Η ίδια διαδικασία τηρείται και όταν ο Πάπας παραιτηθεί όπως συνέβη με τον Πάπα Βενεδίκτο ΙΣΤ’ το 2013.